قهوه اتیوپی و مشخصات مناطق اتیوپی

قهوه اتیوپی و مشخصات مناطق اتیوپی

ویژگی و مشخصات مناطق قهوه اتیوپی چیست؟

مشخصات مناطق قهوه اتیوپی با ما همراه باشید

اتیوپی: اتیوپی با نام رسمی جمهوری فدرال دموکراتیک اتیوپی Federal Democratic Republic of) Ethiopia) ، (و نام تاریخی حبشه)، کشوری محصور در خشکی واقع در شاخ آفریقا می باشد. این کشور با جمعیتی بالغ بر 117 میلیون نفر، دوازدهمین کشور پر جمعیت دنیا و دومین کشور پر جمعیت آفریقا می باشد. به طور میانگین سالانه حدود 400000 تن قهوه در اتیوپی تولید می شود.

اتیوپی، سرزمینی که به عنوان زادگاه قهوه تخصصی شناخته می شود و دارای تنوع بی نظیر و بدون رقیبی در گونه های مختلف قهوه می باشد.

در این مقاله شما را با قهوه اتیوپی و مشخصات مناطق اتیوپی و چگونگی کشف قهوه در کشور اتیوپی و ویژگی های این محصول شگفت انگیز آشنا خواهیم کرد. پس کمربندهاتون رو محکم ببندید تا با هم سفری هیجان انگیز و سرگرم کننده به تاریخچه پر فراز و نشیب قهوه اتیوپی داشته باشیم.

تاریخچه کشف قهوه در اتیوپی

درمبحث مناطق کشت قهوه در اتیوپی و مشخصات آن ها بهتر است، سری بزنیم به تاریخچه کشف قهوه، بر خلاف کشورهای دیگر که تاریخچه مستند و تقریبا مشخصی از کشف قهوه دارند، قهوه اتیوپی نقطه آغازی ندارد. حداقل می توان گفت که نه تاریخ دقیقی برای آن ثبت شده و نه مستند محکمی از آن وجود دارد. تنها روایتی که از کشف قهوه ثبت شده است افسانه ای جالب و شنیدنی است که در ادامه به آن می پردازیم.

حدودا سال 850 پس از میلاد، فردی به نام کالدی، بز چرانی جوان در اتیوپی کنونی زندگی می کرد. یک روز که مشغول چراندن بزهایش بود متوجه شد بعضی از بزهایش رفتار عجیبی دارند و بسیار هیجان زده به این طرف و آن طرف می پرند. بعد از کمی کند و کاو متوجه شد که بزها در حال خوردن میوه های کوچک یک درختچه هستند. کالدی خودش هم از آن میوه ها خورد. بعد از خوردن آنها احساس شادابی و انرژی زیادی کرد و دریافت که چیز خاصی پیدا کرده است.

کالدی یک مشت از میوه ها را به خانه آورد و به اصرار همسرش آنها را به صومعه نزدیک دریاچه تانا (Lake Tana) برد.

اما واکنش راهبان صومعه آن چیزی نبود که او انتظار داشت.

یکی از راهبان در حالی که دانه های قهوه را داخل آتش می انداخت، با شنیدن صدای ترق و تروق قهوه ها درون آتش فریاد زد: Devil’s Work! (کار شیطانه: این اصطلاح بطور کلی برای توصیف چیزی بسیار بد یا غیرقابل تحمل بکار میرود.)

اما رایحه دلپذیز و عطر دل انگیز قهوه های برشته شده آنها را وسوسه کرد و نظرشان را کاملا عوض کرد. تا جایی که راهبانی از مناطق دیگر صومعه برای بررسی بیشتر آمدند و راهبی سربی دستور داد تا دانه ها را داخل آب بخیسانند تا طعم آنها حفظ شود. آن شب بعد از اینکه راهبان، قهوه را نوشیدند و انرژی نشاط انگیز حاصل از آن را تجربه کردند، با یکدیگر عهد بستند که هر روز قهوه بنوشند تا به آنها کمک کند برای عبادت های شبانه بیدار و هوشیار بمانند. این داستان رایج ترین روایت و افسانه ایست که برای کشف قهوه در اتیوپی همچنان بر سر زبان هاست.

طبق روایات دیگری گفته شده که تعدادی از راهبان در اتیوپی قبل از سال 850 میلادی دانه های قهوه را برای انرژی گرفتن می جویدند. در جایی دیگر آمده است که جنگجویان قبیله نیز قبل از رفتن به جنگ برای اینکه انرژی لازم برای جنگیدن داشته باشند قهوه می نوشیدند. همچنین اسناد و مدارک علمی عربی مربوط به سال 900 بعد از میلاد برای اولین بار از قهوه دم کرده بونا (Buna) یاد می کند و تا حدودی ثابت می کند که این نوشیدنی بیش از هزار سال پیش مورد توجه بوده است.

تاریخچه قهوه مدرن اتیوپی

قهوه تا سال 1500 میلادی در اتیوپی کشت نمی شد (اگر چه که برخی از محققان بر این باورند که اوایل سال 600 بعد از میلاد در یمن امروزی قهوه کشت می شده است). قبل از این دانه های قهوه تنها از گیاه قهوه که بطور طبیعی و خودرو در سراسر کشور رشد می کرد بدست می آمد. اما این برداشت اولیه در حجم بسیار ناچیزی بود.

در دهه 1800، اگر چه که بسیاری از کشاورزان همچنان در حال برداشت محصول از مزارع قهوه بودند، صنعت تولید قهوه تجاری درگیر نوساناتی بود. درامد حاصل از تجارت قهوه دقیقا عامل اصلی ظهور پادشاهی شوا (Shewa) در دهه 1800 به شمار میرفت. بین سال های 1950 تا 2000 ، اتیوپی 3 بار حکومت خود را عوض کرد و در طول این سال ها درگیر جنگ های متعددی هم شد. با وجود دوران سخت آن زمان، صنعت قهوه همچنان روی پا بود.

حقایقی در مورد قهوه اتیوپی

در حال حاضر اتیوپی پنجمین تولید کننده قهوه در جهان به حساب می آید که حدود 5% از تولید جهانی قهوه را در اختیار دارد و به عنوان یکی از تولیدکنندگان قهوه های با کیفیت شناخته می شود.

یکی از معروف ترین مناطق برداشت قهوه در اتیوپی: دهکده ی گشا (Gesha Villages) نام دارد که در جنوب غربی این کشور واقع شده است و گمان می رود که قهوه گشا اولین بار در آنجا کشف و پیدا شده است. این در حالیست که گیاهان واریته مدرن گشا با گذشت زمان و جهش های ژنتیکی از گیاهان روستای گشا اتیوپی متمایز شده اند.

بیش از نیمی از قهوه تولید شده در اتیوپی در خود کشور اتیوپی مصرف می شود.

زیرا قهوه بخش مهمی از زندگی روزمره مردم محلی به حساب می آید. تا جایی که در زبان محلی مردم اتیوپی عبارتی با عنوان “قهوه نان ماست” (Coffee Is Our Bread) وجود دارد. حتی مراسمی با عنوان Coffee Ceremony در اتیوپی برگزار می شود که رویدادی اجتماعی تلقی می شود و طی این مراسم میزبان چندین فنجان قهوه را بعد از برداشت، به روشی خاص برشته و دم آوری می کند.

ویژگی های قهوه اتیوپی

قهوه اتیوپی با دارا بودن 99% تنوع ژنتیکی در بین گونه های مختلف گیاهان قهوه در جهان، از لحاظ تنوع طعمی تقریبا هیچ چیزی کم ندارد.

در حقیقت بیشتر گیاهان قهوه حتی از لحاظ ژنتیکی طبقه بندی هم نمی شوند و بطور باور نکردنی متفاوت از هر قهوه دیگری از نقاط دیگر دنیاست.

در ادامه ی قهوه اتیوپی میخواهیم به مشخصات مناطق اتیوپی بپردازیم

مناطق عمده و اصلی کشت قهوه در اتیوپی

مشخصات مناطق عمده و اصلی زیر کشت قهوه در اتیوپی عبارتند از:

• هرار(Harrar)
• لیمو (Limu)
• سیدامو (Sidamo)
• یرگاشف (Yirgacheffe)
• گیمبی ((Ghimbi
• کوکه (Koke)
• جیما (Jima)
• گوجی (Guji)

هرار: (Harar)/(Harrar)

هرار: (Harar)/(Harrar) هرار منطقه ای منحصر به فرد با قهوه ای پرطرفدارکه در ارتفاعات شرقی اتیوپی واقع شده است.

قهوه اتیوپی و مشخصات مناطق اتیوپی

این منطقه که «ha-rar» تلفظ می‌شود، در ارتفاع حدود 1400 تا 2000 متری از سطح دریا قرار دارد.

 در منطقه هرار نیز قرن هاست که قهوه پرورش داده می شود. تاریخچه کشت قهوه در هرار به قرن 15 برمی گردد، زمانی که دانه های قهوه برای اولین بار در این منطقه کشف شد. در طول قرن ها، قهوه هرار به دلیل طعم های منحصر به فرد خود شناخته شده است و آن را از سایر قهوه های اتیوپی متمایز می کند. قهوه نقش مهمی در فرهنگ این منطقه ایفا کرده است و مراسم سنتی قهوه بخشی ضروری از زندگی اتیوپی است.

قهوه های هرار که در قرن 19 به عنوان یکی از با کیفیت ترین قهوه ها شناخته می شد، امروزه هم بخاطر قهوه های مرغوبش شهرت فراوانی دارد.

 قهوه های منطقه هرار معمولا به روش فراوری سنتی، زیر نور آفتاب (Sun_Dried) خشک می شوند و به خاطر اسیدیته شفاف، بادی/تن واری بالا و طعم های میوه ای غنی خود شناخته شده اند. نت های طعمی رایج در قهوه های این منطقه شامل زغال اخته، شاه توت، زردآلو و نت های منحصر بفرد شرابی و موکا می باشد.

برای دانستن بیشتر در مورد عطر و طعم قهوه کلیک کنید

لیمو (Limu)

لیمو (Limu): در قلب اتیوپی، زادگاه قهوه، منطقه سرسبز و حاصلخیز لیمو قرار دارد.

این بهشت ​​کشت قهوه که با نام « Lee moo» تلفظ می‌شود، در بخش جنوب غربی کشور قرار دارد و ارتفاع آن از 1100 تا 2200 متر از سطح دریا متغیر است. یکی از واقعیت های جالب در مورد این منطقه این است که قدیمی ترین انواع درختان قهوه عربیکا را در خود جای داده است.

تاریخچه کشت قهوه در لیمو به قرن دهم برمی گردد و آن را به یکی از قدیمی ترین مناطق کشت قهوه در جهان تبدیل کرده است. جنگل های باستانی در این منطقه هنوز هم درختان قهوه وحشی را در خود جای داده اند که به عنوان شاهدی زنده از میراث غنی قهوه منطقه است.

قهوه های این منطقه که به روش فراوری شسته بدست می آیند یکی از بهترین قهوه های اتیوپی در مناطق کوهستانی بشمار می روند. دانه هایی با سایز متوسط، شکل ظاهری گرد و رنگ سبز متمایز.

قهوه منطقه لیمو به خاطر مشخصات طعمی خوب و متعادل خود شناخته شده است که محبوبیت خاصی در بین علاقه مندان به قهوه تخصصی دارد.

مشخصه های کلی قهوه  منطقه لیمو عبارتند از: اسیدیته ملایمی نزدیک به شراب یا اسید سیتریک، بادی متوسط ​​رو به بالا ، حس دهانی لطیف و مخملی.  نت‌های طعمی قهوه این منطقه شامل نت های گلی و میوه‌ای متمایز، مانند یاس، ترنج و میوه‌های استوایی، رگه هایی از ادویه های شیرین، مانند دارچین و هل، پس مزه ماندگار و شیرین همراه با طیفی از نت های شکلاتی و کاراملی می باشد.

سیدامو (Sidamo)

سیدامو (Sidamo):  منطقه سیدامو (که گاهی با نام سیداما هم شناخته می شود) در بخش جنوبی کشور اتیوپی قرار دارد و تلفظ آن ( see-dah-mah) می باشد.

این منطقه که در دره گریت ریفت (Great Rift Valley) واقع شده است، دارای ارتفاعی بین 1500 تا 2200 متر از سطح دریا است که محیطی ایده آل برای کشت قهوه فراهم می کند. یک واقعیت جالب در مورد قهوه سیدامو این است که در سال 2019 وضعیت نشانگر جغرافیایی (GI) خود را دریافت کرد و شهرت و اعتبار زیادی را در جامعه جهانی قهوه بدست آورد.

منطقه سیدامو، دارای تاریخچه طولانی و غنی در زمینه کشت قهوه است که بیش از یک هزار سال را در بر می گیرد. بیشتر قهوه های منطقه سیداما به روش شسته فراوری می شوند. به طور کلی، قهوه های سیدامو دارای اسیدیته ملایم، بادی/ تن واری متعادل و طعم های پیچیده هستند. رایج ترین نت های طعمی قهوه های این منطقه شامل نت های میوه ای مانند مرکبات، هلو و زغال اخته و همچنین نت های گلی مانند یاس و ترنج است. برخی از قهوه‌های سیداما نیز دارای نت های طعمی ظریفی از کاکائو هستند.

قهوه تخصصی سیدامو

مشاهده محصول سیدامو

یرگاشف (Yirgacheffe)

یرگاشف (Yirgacheffe): اتیوپی یرگاشف (یرگاچف) که “yir-guh-chef” تلفظ می شود،  یک منطقه معروف کشت قهوه در جنوب اتیوپی واقع در منطقه Geoadeo در بخش   SNNPR با چشم اندازی از تپه های جنگلی با خاکی حاصلخیز می باشد.

مزارع قهوه های این منطقه در ارتفاع متوسط ​​​​1900 تا 2200 متر از سطح دریا قرار دارد. قهوه های این منطقه معمولا به روش طبیعی و شسته فراوری می شوند. قهوه های منطقه یرگاشف به دلیل طعم منحصر به فرد و پیچیده خود مشهور هستند.

معمولاً قهوه های این منطقه سبک و ملایم ​​با اسیدیته پایین و دارای عطر متمایز گل و مرکبات هستند. در قهوه های شسته شده  منطقه یرگاشف، می توانید نت هایی از یاس، ترنج، و علف لیمو و همچنین رایحه هایی از میوه های هسته دار و چای سبز را پیدا کنید. از سوی دیگر، قهوه‌های فرآوری‌شده به روش طبیعی، ممکن است طعم‌های میوه‌ای برجسته‌ تر مانند زغال اخته، توت‌ فرنگی و میوه‌های استوایی را در کنار نت‌های گلی و مرکبات داشته باشند.

قهوه تک خاستگاه یرگاچف

مشاهده محصول یرگاچف

گیمبی (Ghimbi)

گیمبی (Ghimbi):  با تلفظ Gim-bee  ، در بخش غربی اتیوپی و در منطقه Oromia  واقع شده است و مزارع قهوه آن در ارتفاعات 1800 متری (5900 فوت) و بالاتر قرار دارند.

یکی از واقعیت های جالب در مورد این منطقه این است که به طور گسترده ای به عنوان یکی از زادگاه های قهوه شناخته می شود، با دانه های قهوه متمایز و استثنایی که مورد توجه متخصصان قهوه در سراسر جهان می باشد.
قهوه گیمبی دارای تاریخچه ای غنی و باستانی است که قدمت کشت آن به قرن ها قبل می رسد. این منطقه به‌ خاطر جنگل‌های قهوه وحشی ‌اش شناخته می‌شود، جایی که گمان می‌رود منشا گیاه  قهوه عربیکا (Coffea Arabica) می باشد. قهوه اتیوپی از دیرباز به دلیل طعم و کیفیت منحصر به فردش مورد توجه بوده است و دانه های قهوه   Gimbi نیز از این قاعده مستثنی نیست. بیشتر قهوه های این منطقه به روش طبیعی فراوری می شود.

قهوه های منطقه Gimbi اغلب دارای اسیدیته واضح و ملایم و طعم های پیچیده هستند. برخی از نت های طعمی رایج قهوه های این منطقه شامل مرکبات، مانند لیمو و پرتقال، و همچنین میوه های گرمسیری مانند آناناس و انبه است. این نت های میوه‌ای اغلب با نت‌های گلی مانند یاس و کمی ترنج همراه هستند. قهوه این منطقه همچنین دارای حس دهانی ابریشمی و پس مزه  ماندگار و شیرین است.

کوکه (Koke)

کوکه (Koke): منطقه کشت قهوه کوکه  که “کو_کای” تلفظ می شود، در جنوب اتیوپی قرار دارد.

کوکه در ارتفاعات منطقه Gedeo واقع شده است و در ارتفاع تقریبی 1800 تا 2100 متری از سطح دریا اوج می گیرد. قهوه های این منطقه معمولا به دو روش طبیعی و شسته فراوری می شوند.

قهوه منطقه کوکه اتیوپی به دلیل داشتن طعم های زنده، پیچیده و میوه ای شناخته شده است. روش فراوری طبیعی، شیرینی متمایز و نت‌های واضح و آشکار میوه ای را به شما می‌دهد که یادآور انواع توت‌ها، میوه‌های استوایی و مرکبات است. از طرف دیگر، فراوری شسته، اسیدیته شفاف ذاتی قهوه را واضح تر می‌کند و در نتیجه طعم ترنج، یاس و نت های ظریف چای را به همراه خواهد داشت. ترکیب این طعم‌ها، فنجانی متعادل، همراه با بادی/تن واری ملایم و پس مزه ماندگار و شیرین را به شما خواهد داد.

جیما (Jima)

جیما (Jima): در قلب اتیوپی، زادگاه قهوه، منطقه سرسبز جیما که Jee_mah تلفظ می شود قرار دارد.

جیما در جنوب غربی کشور واقع شده است و در ارتفاعی بین 1400 تا 2200 متر از سطح دریا قرار گرفته است. این منطقه منحصر به فرد نه تنها به خاطر حیات وحش متنوع و میراث فرهنگی غنی اش شناخته شده است، بلکه به دلیل تولید یکی از نفیس ترین و پرطرفدارترین قهوه های تخصصی در جهان نیز شهرت دارد.

منطقه جیما در قرن نوزدهم در زمان امپراتوری منلیک دوم (Emperor Menelik II)  به شهرت رسید. امپراتور با شناخت پتانسیل خاک حاصلخیز و آب و هوای ایده آل منطقه، کشت قهوه را در جیما را ترویج داد و راه را برای تبدیل شدن آن به یک منطقه کلیدی برای کشت قهوه در اتیوپی هموار کرد. امروزه تولید قهوه در این منطقه بخش مهمی از اقتصاد محلی و مایه افتخار مردم جیما به حساب می آید. رایج ترین شیوه فراوری قهوه در منطقه جیما روش طبیعی می باشد. قهوه های منطقه جیما  معمولا دارای اسیدیته ملایمی هستند که اغلب مرکباتی یا شرابی توصیف می شود همراه با بادی/تن واری متوسط رو به بالا. قهوه های این منطقه بخاطر طعم‌های پیچیده و میوه‌ای‌شان، با نت‌های زغال‌اخته، توت‌فرنگی و هلو و همچنین نت های ظریفی از گل‌های یاسمن و ترنج معروف هستند.

گوجی (Guji)

گوجی (Guji): گوجی با تلفظ “Gu-Gee، یک منطقه معروف کشت قهوه در جنوب اتیوپی با جنگل هایی دور افتاده و زیبای تقریبا بکر، دارای خاک آتشفشانی غنی و حاصلخیزکه آن را به بهشتی برای کشت قهوه تبدیل کرده است.

گوجی از نام قبیله ای از مردم اورومو (Oromo/Oromia) گرفته شده است.  کشت قهوه در منطقه گوجی به اوایل قرن دهم میلادی بر میگردد. البته آن زمان قهوه به عنوان نوشیدنی مصرف نمی شد، بلکه دانه های قهوه را با چربی های خوراکی مخلوط می کردند و برای رفع خستگی آن را می جویدند. قهوه های  منطقه اتیوپی در ارتفاع متوسط ​​​​1900 تا 2200 متری از سطح دریا رشد می کنند. آب هوای خنک در این ارتفاعات و سایه ای که وجود دارد باعث کند شدن پروسه رسیدن گیلاس های قهوه شده که در نتیجه دانه های قهوه متراکم با عطر و طعم های متفاوت تولید می شود. قهوه های این منطقه معمولا به دو روش طبیعی و شسته فراوری می شوند.

معمولاً قهوه های این منطقه دارای شیرینی غنی، اسیدیته متوسط رو به بالا، بادی/تن واری متعادل و حس دهانی روان و جاری، با بافتی صاف و ملایم هستند.

قهوه های منطقه گوجی بسته به روش فراوری آن دارای کاراکترهای طعمی متفاوتی هستند.در قهوه هایی که به روش شسته بدست می آیند، نت های میوه ای بیشتر به چشم میخورد و از لحاظ ظاهری رنگ آنها روشن تر است. اما دانه هایی که به روش طبیعی تهیه می شوند رایحه های عسلی و یا تند خواهند داشت. اما بطور کلی در قهوه های منطقه گوجی می توانید نت هایی از گل یاس، ترنج، و لیمو ترش و همچنین نت هایی از چای سیاه و شیرینی میوه های هسته دار مثل هلو را پیدا کنید. همچنین نت هایی از زغال اخته، توت‌فرنگی و میوه‌های استوایی را در کنار نت‌های گلی و مرکباتی و گاهی شکلاتی و شرابی را داشته باشید.

قهوه تخصصی گوجی

مشاهده محصول گوجی

آناسورا – ana sora یکی از شهرک/مناطق بکر منطقه معروف گوجی در اتیوپی سرچشمه می گیرد که متعلق به کشاورز نسل دوم قهوه است. آناسورا به عنوان یک منطقه بکر شناخته میشود ومزارع این منطقه هنوز استفاده نشده است این به این معنی است که این منطقه درختان جوان و فضای زیادی را در اختیار کشاورزان قرار می دهد تا قهوه های خود را پردازش کنند.

مزرعه زیبای قهوه تخصصی آناسورا احاطه شده توسط دامنه های شیب دار ارتفاعات شدید 2100- 2350 از سطح دریا و خاک حاصلخیز آتشفشانی و آب هوای مطلوب و جنگل های طبیعی در سال 2010 در جنوب شرقی اتیوپی تاسیس شد. این یک عملیات قابل توجه با 150 هکتار زیر تولید قهوه ارگانیک تخصصی است و 100 هکتار دیگر هنوز در دست توسعه است و هدف آن این است که تا 100٪ بازدهی داشته باشد.

از میان مزارع رودخانه تورو می گذرد و مزرعه را با آب چشمه بکر آن در جنگل های حفاظت شده این منطقه کوهستانی تامین می کند. آنا سورا نه تنها متعهد به تولید قهوه با کیفیت بالا است، بلکه بر حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار نیز تمرکز دارد.

این مقاله برای شما مفید بوده؟

نظر خود را در مورد این مقاله به اشتراک بگذارید

• Instagram

صفحه مارا در اینستاگرام دنبال کنید

گردآوردنده و ترجمه : سرکار خانم سحر سیاکزاد