مروری بر تاریخچه و آشنایی با قهوه ترک

در ابتدای این مطلب آشنا میشیم با تاریخچه قهوه تخصصی ترک و ورودش به اروپا همچنین در آخر مقاله رسپی و نحوه ی درست کردن قهوه ترک برای یک فنجان را آموزش داده ایم با ما همذاه باشید

قهوه ترک نوشیدنی پرطرفدار و آشنا برای ما ایرانی ها.

با عطر و بویی قوی و دودی مانند و بافتی سنگین و مخملی؛ اینها بهترین توصیفات برای یک فنجان قهوه ترک هستند.

از سالهای دور با آن آشنا شدیم ، خو گرفتیم و می توان گفت اکنون به عضو ثابت مهمانی ها، منوی کافه‌ها و مجالس و دورهمی‌هایمان تبديل شده است.

خیلی از ما بطور ماهرانه و عاشقانه ای آن را دم می کنیم.

شاید خیلی از شما در مورد پیشینه این نوشیدنی پرطرفدار کنجکاو شده باشید و بخواهید کمی از تاریخچه آن بیشتر بدانید.

پس همراه ما باشید تا ببینیم این قهوه اولین بار از کجا آمد، چگونه در کل دنیا محبوب شد

و در آخر هم با یکی از روش‌های دم کردن قهوه ترک این نوشیدنی جذاب آشنا خواهیم شد.

ما دقیقا نمی دانیم که کدام یک از داستان های زیر مستندتر هستند، اما روایاتی هستند که پس از زیر و رو کردن تاریخ قهوه ترک به چشمتان میخورد.

روایت اول فرماندار عثمانی اوزدمیر پاشا

در بخشی از تاریخ آورده شده که قهوه اولین بار توسط فرماندار عثمانی اوزدمیر پاشا (Ozdemir Pasha) از یمن به ترکیه آورده شد.

تاریخ این اتفاق تقریبا به سال ۱۵۱۷ در زمان سلطنت عثمانی که پادشاه بزرگ آن زمان سلطان سلیمان (Sultan Suleyman) بوده تخمین زده می شود.

قهوه ابتدا در مناسبت‌های رسمی و مهمانی‌های دربار مورد استقبال قرار گرفت اما طولی نکشید که سر از کوچه و خیابان‌ها درآورد.

نکته قابل توجه دیگر ظهور پیشه‌ی اوستا قهوه چی (Usta Kahvesi) بود که مسئولیت دم آوری قهوه را در آن زمان بر عهده داشتند.

روایت دوم قهوه ترک و تاجران سوریه‌ای

در دهه ۱۶۴۰ ابراهیم چپوی، تاریخ‌ نگار عهد عثمانی از بازشدن اولین قهوه‌ خانه در استانبول حکایت کرده ‌است.

تا سال ۹۶۲ (۵۵–۱۵۵۴) در شهر قسطنطنیه و همچنین در سرتاسر قلمرو عثمانی، نشانی از قهوه و قهوه‌خانه نبود.

در همان سال‌ها بود که مردی از حلب به نام حاکم و مردی از دمشق به نام شمس به شهر آمدند؛ هر کدام از آن‌ها مغازه‌ای

بزرگ که امروزه ما آن را با نام قهوه خانه (KahveKane) می شناسیم در منطقه “تحت قلعه” باز کردند.

بنابراین روایت قهوه اولین بار در سال 1555 توسط دو تاجر سوریه ای به استانبول آورده شد

و تا میانه قرن هفدهم به بخش جدایی ناپذیری از جشن های پر زرق و برق دربار عثمانی تبدیل شد.

قهوه با آداب خاصی برای سلطان سرو می شد.

ضمن اینکه قهوه نقش مهمی را نیز در رسومات ازدواج ایفا می کرده تا جایی که زنان حرم در مورد تهیه قهوه و دم کردن آن به صورت جدی آموزش می دیدند.

از محیط قهوه خانه تا ممنوعیت فعالیت

و اما قهوه خانه ها مکانی برای دورهمی ها جلسات کاری ، شطرنج بازی کردن، گپ زدن و بحث های سیاسی و اجتماعی بود.

همین مسئله موجب شد تا حاکمان و سیاستمداران آن زمان از این قضیه احساس خطر کنند.

این نگرانی‌ها به حدی بالا گرفت و موجب حساسیت و ترس آنها شد که در سال ۱۶۵۶ به دستور وزیر بزرگ آن زمان “کوپرلو” فعالیت قهوه خانه‌ها ممنوع گردید.

تاریخ نشان داده است که اکثر حکومت‌های جهان از مکان‌هایی که محل اجتماع و صحبت در مورد مسائل سیاسی باشد استقبال نخواهند کرد.

مجازات سنگین در حکومت عثمانی گواه همین ماجراست،

حکومتی که یک روز از ورود قهوه به کشورش استقبال می کرد تنها پس از حدود 100 سال از ورود این نوشیدنی محبوب،

«سلطان مراد چهارم» پادشاه وقت حکومت عثمانی برای نوشیدن آن مجازاتی همچون ضرب و شتم، حبس و حتی”مرگ” را انتخاب کرد.

پیشمهاد خواندن: لاته آرت چیست؟ کلیک کنید

نحوه‌ی رسیدن قهوه ترک به اروپا

قهوه به قدری در میان عموم مردم محبوب شده بود که در حدود سال 1600 بازرگانان ترکیه ای تصمیم گرفتند پای آن را به فراتر از مرزهای کشور باز کنند.

از آنجایی که ونیز دروازه تجاری اروپا در آن زمان محسوب میشد بنابراین نخستین جایی هم بود که با قهوه آشنا شدند.

بعد از آن انگلستان و سپس دیگر کشورهای اروپایی از جمله فرانسوی ها که در سال 1657 با روش دم کردن قهوه ترک آشنا شدند.

خلاصه هر جا که ردپایی از ترکها بود قهوه‌هایشان هم به چشم میخورد.

سال 1663 ارتش عثمانی موفق شد وین را تحت محاصره قرار دهد و اما در سال 1664 زمانی که ارتش امپراتوری موفق شد عثمانی ها را بیرون براند،

در میان گنجینه‌های فراوانی که عثمانی‌ها از خود به جای گذاشتند، تعداد زیادی چادر، دام، غلات و حدود 500 کیسه قهوه به چشم میخورد که آشنایی اتریشی ها با قهوه از همینجا رقم خورد.

اکنون نیز قهوه ترک به سبک و سیاق خاص خودش اما با نام های دیگر دم آوری می شود.

مثلاً در ارمنستان آن را به اسم قهوه ارمنی می شناسند.

یونان به قهوه یونانی معروف است.

در روسیه جزوه صدایش می زنند.

و در برخی نقاط خاورمیانه نامش ایبریک است.

یوگوسلاوها اما آن را قهوه بوسنیایی می نامند.

پودر قهوه ترک گاما دراپ

وزن: 300 گرم

مشاهده و خرید پودر قهوه ترک

آداب و رسومات نوشیدن قهوه ترک

قهوه ترک سنتی و اصیل معمولا بدون شکر سرو می شد اما پس از گذشت سالها و حدودا بعد از سال 1776 و آشنایی مردم ترکیه با شکر کم کم خود را در کنار قهوه جا داد.

یا مثلا همراه با شیرینی‌های کوچک به نام لوکوم (Lukum) که ما آن را به اسم راحت الحلقوم میشناسیم سرو می‌شود.

اینطور بگوییم که در ترکیه از مهمان سوال نمی شود که قهوه میل دارید یا نه چون پاسخ این پرسش هميشه وهمیشه مثبت است.

اما پرسیدن این سوال که قهوه را با شکر میل می کنید یا خیر جزو آداب و رسوم این کشور محسوب می شود.

بعضی ها قهوه را بدون شکر(Sade) دوست دارند اما بعضی دیگر آن را کم شکر (Az Şekerl) ترجیح می دهند.

به قهوه با شکر متوسط (Orta Şekerli) و قهوه پرشکر و شیرین (Şekerli) گفته می شود.

روش و نحوه‌ی دم آوری قهوه ترک

قهوه ترک (Turk Kahvesi) روشی که ترک ها برای دم آوری قهوه ابداع کردند.

اصلی ترین و قدیمی ترین روش دم کردن قهوه ترک ترکیب آب و قهوه ای با درجه آسیاب ریزتر از اسپرسو

در قهوه جوشی معمولا مسی بنام جزوه (cezve) یک نوع قوری ترکی با دسته ای بلند می باشد.

حال می خواهد روی گاز برقی باشد، زغالی و یا شنی

بر حسب سلیقه شکر به آن اضافه می شود گاهی در خاورمیانه ادویه جاتی مثل هل و دارچین هم چاشنی کار می گردد.

بعضی ها قهوه را سه مرتبه می جوشانند که این کار جنایتی در حق قهوه با کیفیت محسوب می شود

چرا که بیش از حد تلخ شده و عطر و بوی ناخوشایندی را در فضا پخش می کند.

طرز تهیه قهوه ترک برای یک فنجان به زبان ساده

یک فنجان آب سرد (تصفیه شده) را درون جزوه سایز کوچک بریزید.
دو قاشق چایخوری پودر قهوه ترک گاما دراپ را درون جزوه ریخته و به خوبی هم بزنید.
شعله را روشن کنید و درجه حرارت را روی ملایم تنظیم کنید.
بعد از 2 الی 3 دقیقه، زمانی که روی سطح قهوه حالتی سکه مانند شکل گرفت و شروع به بالا آمدن در جزوه کرد شعله را خاموش کنید.
قهوه شما آماده است، نوش جان.